Văn bản quy phạm pháp luật là gì? Văn bản quy phạm PL có mấy loại?

Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Nhà nước của dân, do dân, vì dân là nhiệm vụ tương đối quan trọng trong giai đoạn hiện nay của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này nhanh nhất, chúng ta phải sớm hoàn thiện hệ thống theo hướng thống nhất, đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả. Các văn bản quy phạm pháp luật sẽ đề ra các quy định và hướng phát triển có hiệu lực và hiệu quả cao. Vì thế Văn bản pháp luật là gì? Nêu đặc điểm về vai trò và các loại văn bản quy phạm pháp luật ở Việt Nam? Hãy cùng Luận văn 99 tìm hiểu qua bài viết này nhé!

Văn bản pháp luật là gì?

Văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) còn được biết là tài liệu hợp pháp là hình thức luật tiến bộ nhất và được hầu hết các quốc gia trên thế giới sử dụng. Ở Việt Nam, đây cũng là hình thức luật được sử dụng chủ yếu. Theo PGS. GS.TS Nguyễn Cửu Việt: “Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật là“ bộ máy chủ ”trong cơ chế xây dựng pháp luật”. Và VBQPPL là hạt nhân trong “máy chủ” đó. Việc đưa ra khái niệm này có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong hoạt động lập pháp, là cơ sở để xác định ai là người ban hành luật, văn bản nào là văn bản quy phạm pháp luật.

Theo các văn bản quy phạm pháp luật chính thức do Nhà nước ban hành về khái niệm, văn bản quy phạm pháp luật được đề cập đầu tiên trong luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật như sau: “Văn bản quy phạm pháp luật là văn bản do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định bao gồm những quy tắc xử sự chung do Nhà nước bảo đảm thực hiện để điều chỉnh các quan hệ xã hội phù hợp với định hướng xã hội chủ nghĩa ”. Tuy nhiên, khái niệm này vẫn còn khá chung chung.

Nói tóm lại là có thể hiểu được tài liệu hợp pháp là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành hoặc cùng ban hành theo thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục theo quy định của Luật này hoặc Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ban của Hội đồng nhân dân. Uỷ ban nhân dân. Trong đó có những quy tắc xử sự chung, có tính chất ràng buộc chung, được Nhà nước bảo đảm thực hiện để điều chỉnh các quan hệ xã hội.

Khái niệm văn bản quy phạm pháp luật

Có thể bạn quan tâm:

Quy phạm pháp luật là gì? Các thành phần của pháp luật

Các đề tài luận văn thạc sĩ luật kinh tế tiêu biểu [2021]

Đặc điểm của văn bản quy phạm pháp luật

Vì nó là loại tài liệu chung cho nhiều đối tượng khác nhau. Vì thế tài liệu hợp pháp sẽ sở hữu các tính năng nổi bật sau:

Văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan có thẩm quyền ban hành

Ở Việt Nam, các chủ thể có thẩm quyền trực thuộc cơ quan Nhà nước sẽ bao gồm: Cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp. Cơ quan nhà nước chỉ được ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong phạm vi, lĩnh vực mình đang quản lý khi pháp luật có quy định. Ngoài ra, luật còn quy định một số chủ thể khác cũng có thẩm quyền ban hành luật như: Thủ trưởng cơ quan Nhà nước, Thủ trưởng một số đơn vị trực thuộc cơ quan Nhà nước, …

Vì vậy, văn bản quy phạm pháp luật do một chủ thể không có trách nhiệm ban hành theo quy định của pháp luật về thẩm quyền ban hành đương nhiên không có hiệu lực thi hành pháp luật.

Văn bản quy phạm pháp luật có hình thức theo quy định của pháp luật

Mẫu văn bản quy phạm sẽ bao gồm 02 thành phần chính là tiêu đề và thể thức của văn bản. Đặc biệt:

• Về tên gọi: Hiện nay, luật quy định nhiều loại văn bản quy phạm pháp luật với nhiều tên gọi khác như: Luật, Hiến pháp, Nghị định, Nghị quyết, Thông tư, …
• Về thể thức: Văn bản là những quy định về cách trình bày một văn bản theo một khuôn mẫu và cấu trúc nhất định. Đồng thời, phải tạo sự liên kết chặt chẽ giữa hình thức và nội dung và cũng như đảm bảo tính thống nhất trong hoạt động của hệ thống các cơ quan Nhà nước.

Văn bản quy phạm pháp luật được ban hành theo một trình tự, thủ tục nhất định

Các văn bản quy phạm pháp luật sẽ được ban hành theo đúng trình tự, thủ tục do pháp luật quy định như: Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật tố cáo, khiếu nại,… Đối với từng văn bản pháp luật cụ thể sẽ có những quy định về thủ tục tương ứng. Tuy nhiên, nhìn chung tất cả đều bao gồm các hoạt động mang tính chuyên môn, nghiệp vụ cao, có vai trò giúp người soạn thảo văn bản, tạo cơ chế phối hợp, giám sát của các cơ quan có thẩm quyền khi soạn thảo văn bản. ban hành.

Văn bản quy phạm pháp luật có ý chí của chủ thể

Thật vậy, nội dung của văn bản quy phạm pháp luật chứa đựng ý chí của chủ thể ban hành. Ý chí được thể hiện dưới hai hình thức, đó là thông qua các quy phạm pháp luật, bao gồm cấm, cho phép, cưỡng chế hoặc thông qua mệnh lệnh của chủ thể là người có thẩm quyền.

Văn bản quy phạm pháp luật có tính chất bắt buộc, được bảo đảm bởi các cơ quan Nhà nước

Nhà nước có quyền lực tối thượng nên có thể áp dụng nhiều biện pháp khác nhau như tuyên truyền, giáo dục hoặc cưỡng chế. Nếu tổ chức, cá nhân có liên quan không thực hiện, chống đối, không thực hiện đúng nội dung văn bản quy phạm pháp luật đã ban hành thì phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước Nhà nước.

Vai trò của văn bản quy phạm pháp luật

• Pháp luật là cơ sở để xây dựng và hoàn thiện bộ máy Nhà nước xã hội chủ nghĩa

Bộ máy Nhà nước là một thiết chế khá phức tạp, bao gồm nhiều bộ phận và chỉ hoạt động có hiệu quả khi xác định đúng chức năng, quyền hạn và trách nhiệm của từng loại cơ quan. Mối quan hệ giữa chúng. Việc thực hiện các yêu cầu đó phải dựa trên cơ sở vững chắc cũng như các nguyên tắc, quy định cụ thể của Luật thông qua hệ thống văn bản quy phạm pháp luật.

• Các công cụ giúp thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội

Trong quá trình quản lý để thực hiện các chức năng của Nhà nước, mỗi quốc gia cần đặt ra các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội đi kèm. Điều này giúp Nhà nước chủ động trong quản lý, điều hành đất nước, nâng cao hiệu quả quản lý. Thông qua các văn bản quy phạm pháp luật, Nhà nước sẽ điều chỉnh các quan hệ xã hội phù hợp với mục tiêu và chính sách phát triển kinh tế – xã hội.

• Pháp luật bảo đảm thực hiện dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy quyền lực của nhân dân, bảo đảm công bằng xã hội.

Các văn bản quy phạm pháp luật sẽ là cơ sở pháp lý vững chắc để thiết lập các nguyên tắc và quy định phù hợp. Tạo điều kiện thuận lợi để phát triển đồng bộ cả hệ thống chính trị.

• Văn bản quy phạm pháp luật là phương tiện bảo vệ quyền con người, quyền công dân, góp phần phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa.

Quyền con người là một quyền được cả nhân loại quan tâm và học tập. Pháp luật bảo vệ quyền con người đã trở thành ý chí thống nhất của toàn Đảng, toàn dân. Điều này cũng được kế thừa trong Hiến pháp năm 2003. Vai trò của pháp luật trong việc bảo vệ quyền con người còn thể hiện ở mối quan hệ giữa pháp luật với các điều kiện bảo đảm khác như kinh tế, chính trị, .. Những điều kiện này cần được pháp luật thông qua, thể hiện dưới hình thức luật mới, trở thành một giá trị xã hội ổn định.

• Các văn bản quy phạm pháp luật giúp tạo ra các mối quan hệ mới, môi trường ổn định để thiết lập các mối quan hệ hợp tác và phát triển

Ngoài chức năng phản ánh hoặc mô hình hóa các nhu cầu khách quan của xã hội, pháp luật xã hội chủ nghĩa còn có khả năng “đi trước đón đầu”, định hướng cho sự phát triển của các quan hệ xã hội. Vì vậy, nó cũng đóng một vai trò rất lớn trong việc xây dựng các mối quan hệ mới. Sự hài hòa giữa tính cụ thể, tính tiên phong và tính thời sự có ý nghĩa vô cùng quan trọng vì nó sẽ tạo nên sự ổn định, phát triển, kế thừa, đổi mới, ..

Vai trò của VBQPPL

Có bao nhiêu loại văn bản quy phạm pháp luật?

Dựa theo Điều 4 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luậtHệ thống văn bản quy phạm pháp luật được chia thành 26 loại văn bản chính bao gồm:

• Cấu tạo
• Luật của Nghị viện
• Luật của Nghị viện
• Nghị quyết của Quốc hội
• Pháp lệnh của Ủy ban thường vụ Quốc hội
• Nghị quyết liên tịch giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
• Lệnh của Tổng thống.
• Nghị quyết của Chủ tịch nước
• Nghị định của chính phủ
• Nghị quyết liên tịch giữa Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
• Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
• Nghị quyết của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.
• Thông tư của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao
• Thông tư của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao
• Thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ
• Thông tư liên tịch giữa Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao
• Thông tư liên tịch giữa các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao
• Quyết định của Tổng Kiểm toán Nhà nước
• Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương
• Quyết định của Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
• Văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt
• Nghị quyết của Hội đồng nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp huyện)
• Quyết định của Ủy ban nhân dân huyện
• Nghị quyết của Hội đồng nhân dân xã, phường, thị trấn
• Quyết định của Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn

Trên đây là một số chia sẻ liên quan đến khái niệm Văn bản pháp luật là gì? Có bao nhiêu loại văn bản quy phạm pháp luật? mà chúng tôi muốn gửi đến độc giả của mình. Hi vọng bài viết đã cung cấp cho các bạn những kiến ​​thức bổ ích nhất để hiểu rõ hơn về hệ thống pháp luật nước ta, vận dụng vào công việc và học tập đạt hiệu quả cao nhất. Xin chân thành cảm ơn!