Tìm hiểu lý luận hình thái kinh tế – xã hội

Từ cổ chí kim, trải qua nhiều thời đại cho đến nay, dù ở thời đại nào, xã hội nào thì hình thái kinh tế – xã hội luôn tồn tại, phát triển hay tụt hậu so với sự phát triển của xã hội đó. Vì vậy, khi nhìn nhận vấn đề hình thái kinh tế – xã hội của một quốc gia, chúng ta sẽ thấy xã hội ngày càng phát triển, đang phát triển hoặc ngược lại. Vì thế Tình trạng kinh tế xã hội là gì? Chúng được cấu tạo như thế nào? Cùng chúng tôi tìm hiểu ngay qua bài viết dưới đây nhé!

Tình trạng kinh tế xã hội là gì?

Hình thái kinh tế xã hội là một phạm trù của chủ nghĩa duy vật lịch sử. Theo đó, dùng để chỉ một xã hội trong một thời kỳ lịch sử nhất định, có kiểu quan hệ sản xuất đặc trưng của xã hội đó, phù hợp với trình độ lực lượng sản xuất nhất định, có kiến ​​trúc thượng tầng. Một số thư từ được xây dựng trên quan hệ sản xuất đó. Trong mỗi giai đoạn phát triển nhất định luôn tồn tại các mặt đối lập, lực lượng sản xuất, quan hệ sản xuất, sức lao động hàng ngày sẽ khác nhau và phong tục tập quán của mỗi quốc gia trên thế giới cũng khác nhau. cũng khác nhau.

• Xã hội không phải là tập hợp các sự kiện, hiện tượng hay cá nhân rời rạc, mà là một chính thể hoàn chỉnh với cấu trúc phức tạp. Trong đó cơ bản nhất là quan hệ sản xuất, sức lao động và kiến ​​trúc thượng tầng. Mỗi mặt đều có vai trò nhất định, tác động đến các mặt khác để tạo nên sự vận động của xã hội.
• tổng thể tình trạng kinh tế xã hội cũng bao gồm nhiều khía cạnh khác nhau. Mỗi bên có một đặc trưng, ​​một thế mạnh riêng, dựa trên những thế mạnh đó để tìm tòi, nghiên cứu và phát triển mạnh mẽ hơn.

Khái niệm hình thái kinh tế – xã hội là gì?

Có thể bạn quan tâm:

➢ 101 chủ đề Tiểu luận Triết học, Tiểu luận Triết học dễ làm

Các loại hình kinh tế xã hội

Theo chủ nghĩa Mác – Lê-nin, trong lịch sử loài người tuần tự diễn ra 5 hình thái kinh tế xã hội chính đặc biệt nhất, được sắp xếp từ thấp nhất đến cao nhất như sau:

• Hình thái kinh tế – xã hội của công xã nguyên thuỷ (hay cộng sản nguyên thuỷ)
• Hình thức kinh tế – xã hội sở hữu nô lệ (giai đoạn này giai cấp chủ nô sẽ mang sứ mệnh lịch sử chuyển từ hình thái kinh tế – xã hội công xã nguyên thủy sang hình thức sở hữu nô lệ) bao gồm cả nông nô và chủ nô. không
• Hình thái kinh tế – xã hội của giai cấp phong kiến ​​bao gồm công nông và địa
• Hình thái kinh tế – xã hội của giai cấp tư sản bao gồm tiểu tư sản và tri thức
• Hình thái kinh tế xã hội của chủ nghĩa cộng sản (hay giai cấp công nhân)

Theo C.Mác và Ph.Ăngghen, hình thức kinh tế – xã hội chủ nghĩa của chủ nghĩa cộng sản ra đời và phát triển theo từng giai đoạn, từ cấp thấp nhất đến cấp cao hơn. Đó là:

• Giai đoạn đầu của xã hội cộng sản chủ nghĩa hay giai đoạn thấp hơn của xã hội cộng sản chủ nghĩa. Sau này được gọi là xã hội xã hội chủ nghĩa hay xã hội chủ nghĩa.
• Giai đoạn cao hơn của xã hội cộng sản, sau này được gọi là xã hội cộng sản chủ nghĩa hay chủ nghĩa cộng sản.
• Đặc biệt giữa thời kỳ xã hội cộng sản chủ nghĩa và xã hội tư bản là thời kỳ cách mạng chuyển hóa từ xã hội này sang xã hội khác, … thời kỳ quá độ về chính trị …, và nó kéo dài đau thương.

Cơ cấu của hình thái kinh tế – xã hội

Lịch sử phát triển của loài người từ bao đời nay, từ khi hình thành đến nay đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển cao thấp đan xen lẫn nhau, mỗi giai đoạn tương ứng với một hình thái kinh tế – xã hội cụ thể. Vì vậy, sự thay thế và vận động của nhau là quy luật khách quan chi phối. Cấu trúc cơ bản của tình trạng kinh tế xã hội sẽ bao gồm:

Nhà sản xuất

Trong cuộc sống hàng ngày, có một thứ không thể thiếu mà xã hội nào cũng phải có, đó là sản xuất vật chất. Sản xuất vật chất có vai trò to lớn đối với đời sống của con người, là quá trình họ sử dụng công cụ lao động tác động vào tự nhiên để tạo ra của cải vật chất phục vụ đời sống xã hội. Quá trình hoạt động này nhằm thay đổi vật liệu tự nhiên, làm cho vật liệu này phù hợp với nhu cầu của con người. Trong đó, sản xuất vật chất được tiến hành trong lao động làm cho mỗi người liên kết với nhau, sức sản xuất từ ​​đó sinh ra.

Bởi vì bằng bàn tay, khối óc của con người và sự nhiệt tình trong nghiên cứu khoa học đã tạo ra tư liệu sản xuất. Chính sự phát triển của lực lượng sản xuất sẽ là sự phát triển của nhiều yếu tố tạo nên nó, trong đó có sự phát triển của trình độ văn hoá và tay nghề của người lao động. Và suy cho cùng, lực lượng sản xuất có ảnh hưởng to lớn đến toàn bộ trình độ của nền kinh tế. Loài người cùng nhau xây dựng lực lượng sản xuất của mình dựa trên những tiền thân do các thế hệ đi trước để lại, kế thừa và phát triển trong điều kiện mới.

Cơ cấu của lực lượng sản xuất

Quan hệ sản xuất

Quan hệ sản xuất là quan hệ giữa người với người trong quá trình sản xuất. Nó mang tính khách quan vì nó là quan hệ cơ bản quyết định mọi mối quan hệ xã hội khác của con người. Đặc biệt, mối quan hệ sản xuất là một tiêu chí quan trọng để tình trạng kinh tế xã hội Điều này liên quan đến các hình thái kinh tế – xã hội khác, các quan hệ xã hội được hình thành và biến đổi phù hợp với trình độ của lực lượng sản xuất. Trong đó quan hệ sản xuất sẽ được thể hiện bằng 3 khía cạnh chính:

• Quan hệ sở hữu: Đây là quan hệ quan trọng nhất, quyết định quan hệ phân phối và quan hệ quản lý sản xuất bao gồm sở hữu xã hội và sở hữu cá nhân. Khi thay đổi chế độ xã hội, điều quan trọng nhất là phải thay đổi quan hệ sở hữu.
• Quan hệ quản lý xã hội: Mỗi chế độ khác nhau sẽ có quan hệ quản lý xã hội riêng, quan hệ quản lý xã hội sẽ nói lên địa vị và vai trò của các tập đoàn trong xã hội cũng như những thay đổi. trong các nhóm đó.
• Quan hệ phân phối sản phẩm: Là quan hệ lợi ích cơ bản trong xã hội. Đó là quy luật về sự phù hợp giữa tính chất, trình độ của lực lượng sản xuất với quan hệ sản xuất. Trong đó bản chất của lực lượng sản xuất thể hiện ở chỗ con người biết sử dụng công cụ sản xuất đúng lúc, đúng chỗ vào quá trình sản xuất. Khi công cụ đơn giản thì sức lao động cũng đơn giản, và khi con người làm việc với máy móc thì sức lao động cũng mang tính xã hội. Trình độ của lực lượng sản xuất là trình độ phát triển của công cụ lao động kỹ thuật, quy mô sản xuất, công nghệ mới, thể hiện ở trình độ phân công lao động xã hội.

Cơ cấu của quan hệ sản xuất

Kiến trúc thượng tầng

Kiến trúc thượng tầng được hình thành và phát triển phù hợp với cơ sở hạ tầng của thời đại. Tuy nhiên, nó chỉ là công cụ để duy trì, bảo vệ và phát triển cơ sở hạ tầng đã sinh ra nó. Theo Mác – Lê nin, trong xã hội có giai cấp thì kiến ​​trúc thượng tầng cũng có giai cấp. Trong đó, Nhà nước có vai trò đặc biệt quan trọng, đại diện cho một chế độ chính trị – xã hội nhất định. Nhờ có Nhà nước, giai cấp thống trị mới thực hiện được đầy đủ quyền thống trị của mình về mọi mặt của đời sống.

Những yếu tố khác

Bên cạnh những cấu trúc trên tình trạng kinh tế xã hội Ngoài ra còn có các mối quan hệ gia đình, dân tộc và các mối quan hệ xã hội khác. Nó cũng bao gồm các lĩnh vực tư tưởng, chính trị và xã hội. Mỗi lĩnh vực này đều có những đặc điểm vừa tồn tại độc lập với nhau, vừa tác động thống nhất, vừa gắn bó chặt chẽ với nhau trong quan hệ sản xuất. Tất cả đều thay đổi song song với sự biến đổi của quan hệ sản xuất.

Đây là một số thông tin để chia sẻ về tình trạng kinh tế xã hội mà chúng tôi muốn chia sẻ với độc giả của chúng tôi. Hi vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những kiến ​​thức bổ ích nhất giúp bạn hiểu rõ hơn về hình thái này và các cấu tạo tương ứng. Phục vụ tốt cho quá trình nghiên cứu cũng như học tập đạt hiệu quả cao nhất. Xin chân thành cảm ơn!