Hàng tồn kho là gì? Cơ sở lý luận chung về quản trị hàng tồn kho 

Hàng tồn kho được coi là một trong những tài sản có giá trị lớn nhất trên tổng tài sản của doanh nghiệp và là yếu tố tiên quyết đảm bảo cho hoạt động kinh doanh diễn ra suôn sẻ. Vì vậy, thông tin về hàng tồn kho và quản lý hàng tồn kho là một bước vô cùng quan trọng. Vì thế Hàng tồn kho là gì? Vai trò của quản lý hàng tồn kho là gì và các yêu cầu là gì? Hãy cùng tìm câu trả lời qua bài viết sau đây.

Hàng tồn kho là gì?

Khoảng không quảng cáo (tiếng Anh: Inventory) đề cập đến hàng hóa và vật liệu nhàn rỗi mà doanh nghiệp giữ lại để bán cho khách hàng trong tương lai gần. Nói cách khác, những hàng hóa, nguyên vật liệu này không nhằm mục đích kinh doanh nào khác ngoài việc bán cho khách hàng để thu lợi. Trong một doanh nghiệp, ở đầu vào hoặc đầu ra của các nguồn lực chưa sử dụng ngay khi nó sẵn sàng, hàng tồn kho sẽ xuất hiện.

Theo tiêu chuẩn số 2hàng tồn kho bao gồm:

• Nguyên liệu, dụng cụ, vật tư tồn kho, mua đang đi đường hoặc đưa đi gia công.
• Hàng mua đi bán (hàng tồn kho, hàng mua đi đường, hàng gửi gia công, chế biến, hàng gửi bán).
• Thành phẩm (thành phẩm nhập kho và thành phẩm xuất bán).
• Sản phẩm dở dang (sản phẩm dở dang hoặc thành phẩm chưa làm thủ tục nhập kho).
• Chi phí dịch vụ dở dang.

Khái niệm hàng tồn kho là gì?

Đối với các doanh nghiệp dịch vụsản phẩm mà các doanh nghiệp này là vô hình, vì vậy hàng tồn kho của các doanh nghiệp này sẽ là phương tiện vật chất kỹ thuật, dụng cụ, phụ tùng … được sử dụng cho hoạt động kinh doanh của mình.

Đối với các doanh nghiệp trong lĩnh vực thương mại có đặc điểm kinh doanh mua hàng bán lại kiếm lời. Do đó, hàng tồn kho chủ yếu của các doanh nghiệp này là hàng mua và hàng chuẩn bị giao cho người tiêu dùng.

Còn dành cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, cần phải có một quy trình sản xuất để biến những nguyên liệu đầu vào thành sản phẩm cuối cùng. Do đó, hàng tồn kho của các doanh nghiệp sản xuất sẽ bao gồm nhiều loại, từ nguyên vật liệu đầu vào, sản phẩm dở dang và thành phẩm cuối cùng (trước khi đến tay người tiêu dùng).

Đặc điểm của hàng tồn kho là gì?

• Hàng tồn kho là một bộ phận của tài sản ngắn hạn và có vai trò quan trọng trong tài sản lưu động của hầu hết các doanh nghiệp, công ty có hoạt động sản xuất kinh doanh.
• Hàng tồn kho của doanh nghiệp được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau với các chi phí khác nhau cấu thành nên giá gốc hàng tồn kho.
• Hàng tồn kho tham gia toàn diện vào hoạt động sản xuất của doanh nghiệp, bao gồm các giao dịch thường xuyên xảy ra với tần suất lớn. Thông qua đó, hàng tồn kho luôn biến đổi về hình thái vật chất và chuyển thành tài sản ngắn hạn như tiền tệ, sản phẩm dở dang, thành phẩm, ..
• Việc xác định chất lượng, tình trạng và giá trị của hàng tồn kho luôn khó khăn và phức tạp vì có nhiều hàng tồn kho rất khó phân loại và định giá như tác phẩm nghệ thuật, đồ cổ v.v.

Phân loại hàng tồn kho

Hàng tồn kho của doanh nghiệp bao gồm nhiều loại, đa dạng về chủng loại, đặc điểm, tính chất thương mại, … được phân chia cụ thể như sau:

Hàng tồn kho theo việc sử dụng và sử dụng

Tức là hàng tồn kho có cùng công dụng và mục đích sử dụng sẽ được xếp vào một nhóm, gồm hai loại chính:

• Hàng tồn kho dự trữ để sản xuất: Hàng tồn kho được lưu trữ để phục vụ cho hoạt động sản xuất một cách trực tiếp hoặc gián tiếp như nguyên vật liệu, bán thành phẩm, công cụ dụng cụ, giá trị sản phẩm dở dang, v.v.
• Hàng tồn kho dành cho tiêu dùng: Là toàn bộ hàng tồn kho được lưu trữ để phục vụ mục đích bán hàng của doanh nghiệp như hàng hóa, thành phẩm, v.v.

Hàng tồn kho theo nguồn hình thành

Hàng tồn kho có cùng nguồn gốc sẽ được gộp thành một nhóm, bao gồm:

• Hàng mua ngoài: Là hàng tồn kho được mua từ các nhà cung cấp bên ngoài hệ thống tổ chức kinh doanh của công ty.
• Hàng hóa mua nội bộ: Là hàng tồn kho mà doanh nghiệp mua từ các nhà cung cấp trong hệ thống tổ chức kinh doanh của doanh nghiệp như mua từ các đơn vị trực thuộc một công ty, v.v.
• Hàng tồn kho tự sản xuất: Là hàng tồn kho mà doanh nghiệp sản xuất, chế biến, tạo ra, …
• Hàng tồn kho từ các nguồn khác: là hàng tồn kho được nhập từ liên doanh,…

Kiểm kê theo nguồn là gì?

Hàng tồn kho theo yêu cầu

Theo các danh mục này, chúng tôi có:

• Hàng tồn kho phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh: Phản ánh giá trị hàng tồn kho được dự trữ hợp lý để đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh diễn ra bình thường.
• Hàng tồn kho chưa sử dụng: Hàng tồn kho được giữ ở mức cao hơn bình thường.
• Hàng tồn kho chưa sử dụng: Tức là hàng tồn kho kém hoặc kém chất lượng, không sử dụng vào mục đích sản xuất.

Phân loại hàng tồn kho theo vị trí lưu trữ

Bao gồm các loại sau:

• Hàng tồn kho của Doanh nghiệp: Toàn bộ hàng tồn kho tại doanh nghiệp như hàng hóa tồn kho, công cụ dụng cụ, nguyên vật liệu, ..
• Hàng tồn kho bên ngoài doanh nghiệp: Toàn bộ hàng tồn kho được bảo quản tại các tổ chức, cá nhân ngoài doanh nghiệp như hàng gửi bán, hàng đi đường …

Vai trò của hàng tồn kho đối với doanh nghiệp

• Nâng cao chất lượng dịch vụ: Trong quá trình sản xuất kinh doanh nếu xảy ra trường hợp doanh nghiệp bị trả lại hàng đã bán do kém chất lượng, lỗi kỹ thuật… thì doanh nghiệp có thể lấy hàng tồn kho để bù đắp hoặc để khách hàng lựa chọn sản phẩm theo nhu cầu của mình. Điều này giúp doanh nghiệp nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng, duy trì mối quan hệ làm ăn lâu dài mà vẫn đảm bảo doanh thu cho công ty.
• Giảm chi phí hậu cầnChi phí logistic là các khoản chi phí liên quan đến quá trình lập kế hoạch, thực hiện và kiểm soát lưu thông, dự trữ có hiệu quả hàng hóa, nguyên vật liệu, bán thành phẩm, v.v. Hàng tồn kho sẽ giúp doanh nghiệp kiểm soát hiệu quả các chi phí này và có cách tiết kiệm chi phí tối ưu nhất.
• Đáp ứng các đơn đặt hàng đột xuất: Đối với trường hợp doanh nghiệp nhận được đơn hàng đột xuất, đơn hàng lớn mà trong thời gian ngắn không sản xuất được. Theo đó, hàng tồn kho sẽ giúp doanh nghiệp giải quyết vấn đề này, từ đó nâng cao uy tín của doanh nghiệp và giữ mối quan hệ tốt đẹp với khách hàng.
• Bán các sản phẩm theo mùa quanh năm: Doanh nghiệp sẽ mua các loại hàng hóa theo mùa như lương thực, thực phẩm,… vào một thời điểm nhất định trong năm và sơ chế sản phẩm sau đó nhập kho. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể tăng khả năng tiêu thụ sản phẩm, đáp ứng nhu cầu của khách hàng quanh năm.
• Đầu cơ chờ giá: Hàng hóa mà doanh nghiệp đầu cơ có thể là sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất hoặc mua ngoài thị trường. Điều này làm cho lượng cung hàng hoá trên thị trường giảm nhưng không làm thay đổi lượng cầu. Khi cầu về sản phẩm tăng lên so với cung, doanh nghiệp sẽ tăng giá bán để thu lợi nhuận.
• Giải quyết các khiếm khuyết trong hệ thống: Trong quá trình sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp thường trích một lượng nhỏ thành phẩm, hàng hoá để sử dụng cho sản xuất kinh doanh quản lý, bán hàng,… Nếu thiếu thì doanh nghiệp sẽ lấy hàng. từ kho, đảm bảo hoạt động và lưu thông của hệ thống.

xem thêm:

Kho Các đề tài luận văn thạc sĩ quản trị kinh doanh tự do

Quản lý hàng tồn kho là gì?

Quản lý hàng tồn kho (tiếng Anh: Inventory Management) là thực hiện công tác quản lý nhằm đảm bảo nguồn lực tồn kho ở mức tối ưu để đáp ứng kịp thời nhu cầu sản xuất, thỏa mãn yêu cầu của khách hàng và tối ưu hóa chi phí tồn kho cho doanh nghiệp.

Quản lý hàng tồn kho là một công việc phức tạp, luôn tồn tại hai mặt trái ngược nhau. Một mặt, doanh nghiệp cần tăng lượng hàng tồn kho để đảm bảo quá trình sản xuất được diễn ra liên tục, không bị gián đoạn, nhưng việc tăng lượng hàng tồn kho cũng dẫn đến tăng các chi phí liên quan đến bảo quản, quản lý,… Vì vậy, doanh nghiệp cần xác định sự cân đối giữa mức đầu tư cho hàng tồn kho và lợi ích thu được từ việc thoả mãn nhu cầu sản xuất và nhu cầu khách hàng với chi phí thấp.

Đến quản lý hàng tồn kho Hiệu quả cần giảm chi phí thông qua việc lựa chọn phương pháp kiểm soát hàng tồn kho và tính toán các thông số của hệ thống hàng tồn kho như quy mô đơn hàng, quy mô lô sản xuất tối ưu, v.v.

Khái niệm quản lý hàng tồn kho là gì?

Vai trò của quản lý hàng tồn kho trong doanh nghiệp là gì?

Quản lý hàng tồn kho có tầm quan trọng kinh tế to lớn đối với một doanh nghiệp vì hàng tồn kho là hàng hóa luân chuyển và nói chung là tài sản có giá trị cao của doanh nghiệp. Việc quản lý và sử dụng hợp lý các tài sản này có ảnh hưởng đến việc hoàn thành nhiệm vụ và mục tiêu chung của doanh nghiệp. Việc quản lý tài sản lưu động không hiệu quả cũng là nguyên nhân dẫn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty gặp nhiều khó khăn.

Thông thường, các doanh nghiệp sản xuất phải dự trữ một lượng hàng tồn kho thích hợp cho từng công đoạn khác nhau của toàn bộ quá trình sản xuất. Doanh nghiệp thương mại chỉ cần dự trữ hàng tồn kho dưới dạng thành phẩm chờ tiêu thụ. Mức độ đầu tư vào hàng tồn kho của các nhà sản xuất phụ thuộc vào khả năng phân phối của doanh nghiệp thương mại. Do đó, để cân bằng giữa rủi ro và chi phí trong kho dự trữ có vai trò quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Việc dự trữ hàng ít hay nhiều hoặc không dự trữ hàng tồn kho cũng sẽ gây ra những rủi ro nhất định và không thể lường trước được. Tuy nhiên, giữ hàng tồn kho là điều cần thiết để thực hiện kế hoạch sản xuất đúng tiến độ, đáp ứng nhu cầu của khách hàng, v.v.

Yêu cầu trong quản lý hàng tồn kho

Nhìn chung, công tác quản lý hàng tồn kho tại doanh nghiệp cần đảm bảo các yêu cầu sau:

Thứ nhất, phải theo dõi hàng tồn kho theo từng khâu thu mua, bảo quản, nơi sử dụng, người phụ trách nguyên vật liệu,… Việc theo dõi này nhằm nắm bắt được tình hình sản xuất sản phẩm và tiến độ thực hiện. Đồng thời, quản lý hàng tồn kho nhằm đảm bảo sử dụng hợp lý, tiết kiệm các định mức tiêu hao, tiến độ sản xuất nhằm giảm chi phí, hạ giá thành sản phẩm, tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp.

Thứ hai, quản lý hàng tồn kho cần phải thường xuyên đảm bảo mối quan hệ đối chiếu phù hợp giữa giá trị và chủng loại của từng mặt hàng, từng loại mặt hàng, giữa số liệu chi tiết và số liệu tổng hợp, giữa số liệu trên sổ kế toán và số liệu thực tế.

Các yêu cầu trong quản lý hàng tồn kho là gì?

Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hàng tồn kho là gì?

Đối với mỗi loại hàng tồn kho, các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý hàng tồn kho sẽ khác nhau, dưới đây, chúng ta cùng tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý hàng tồn kho cho tồn kho nguyên vật liệu, tồn kho bán thành phẩm, tồn kho thành phẩm. Như sau:

Đối với nguyên liệu, vật tư tồn kho:

• Quy mô sản xuất của doanh nghiệp
• Sự cần thiết phải dự trữ nguyên liệu, vật tư cho quá trình sản xuất của doanh nghiệp
• Nguồn nguyên liệu sẵn có của nhà cung cấp, nhà cung cấp nguyên liệu
• Chu kỳ giao hàng giữa doanh nghiệp và nhà cung cấp nguyên vật liệu
• Thời gian vận chuyển nguyên liệu, vật tư từ nhà cung cấp, nhà cung cấp nguyên vật liệu đến doanh nghiệp
• Giá nguyên liệu, vật tư

Đối với tồn kho sản phẩm dở dang, bán thành phẩm:

• Đặc điểm công nghệ, kỹ thuật và yêu cầu trong quá trình sản xuất, chế tạo
• Thời gian chu kỳ sản xuất sản phẩm
• Trình độ tổ chức và quản lý quá trình sản xuất của doanh nghiệp và trình độ của đội ngũ cán bộ trong doanh nghiệp

Đối với tồn kho sản phẩm và thành phẩm:

• Hợp đồng mua bán sản phẩm
• Sự phối hợp giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm
• Khả năng thâm nhập và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp

Chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về khái niệm Hàng tồn kho là gì? và quản lý hàng tồn kho trong doanh nghiệp. Việc lưu giữ hàng tồn kho là điều cần thiết nhưng cần thực hiện đúng cách vì nó là tài sản quý giá của doanh nghiệp. Luận văn 99 mong rằng những kiến ​​thức này đã mang đến cho bạn đọc những thông tin tham khảo hữu ích.