Chỉ số CPI là gì? Tác động của chỉ số giá tiêu dùng CPI đến nền kinh tế

CPI, còn được gọi là chỉ số giá tiêu dùng, là một chỉ số được sử dụng để đo lường sự thay đổi giá cả do người dùng chỉ trả tiền theo thời gian để có hàng hóa trong “rổ hàng hóa”. Đây là một chỉ số quan trọng để đo lường lạm phát hoặc giảm phát. Vì thế, CPI là gì? Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) được tính như thế nào? Cùng tìm câu trả lời qua bài viết dưới đây nhé!

CPI là gì?

Chỉ số giá tiêu dùng (tiếng Anh: Consumer Price Index, viết tắt là CPI) hay lạm phát bán lẻ là một thước đo xem xét mức giá bình quân gia quyền của một nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng như thực phẩm, nhà ở, quần áo, chăm sóc y tế, giáo dục, giao thông,… CPI đo lường sự thay đổi trong sức mua của đồng tiền của một quốc gia và mức giá của rổ hàng hóa (1). Nói cách khác, CPI là thước đo sự thay đổi của giá cả phổ biến theo thời gian so với giá cơ sở của một rổ hàng hóa và dịch vụ cố định mà các hộ gia đình phải trả. Trong đó, giỏ hàng hóa là một tập hợp không đổi của tổng hợp hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong một nền kinh tế mà giá cả được theo dõi theo thời gian. Rổ hàng hóa được sử dụng để đo lường lạm phát theo thời gian, chẳng hạn như chỉ số giá tiêu dùng (CPI).

Chỉ số giá tiêu dùng được tính bằng cách lấy sự thay đổi giá của từng mặt hàng trong rổ hàng hóa được xác định trước và tính giá trung bình cho chúng. Những thay đổi trong chỉ số giá tiêu dùng được sử dụng để đánh giá những thay đổi của giá cả so với chi phí sinh hoạt.

Dữ liệu giá cả được thu thập định kỳ và do đó, CPI được sử dụng để xác định mức độ lạm phát và giảm phát trong nền kinh tế.

CPI là gì?

Có thể bạn quan tâm:

Giảm phát là gì? Nguyên nhân, hậu quả và giải pháp đối phó với lạm phát

Cách tính CPI

Thu thập giá và tính CPI ở Việt Nam

Tại Việt Nam, rổ hàng hóa bao gồm 396 sản phẩm, dịch vụ tiêu chuẩn đại diện cho cả nước

Hàng hóa và dịch vụ đại diện được chia thành 10 nhóm bậc 1; 34 nhóm thứ cấp; 86 nhóm cấp 3; 75 nhóm cấp 4.

Thời điểm thu thập giá và tính CPI:

Giá hàng hóa, dịch vụ được tập hợp định kỳ 03 tháng một lần vào ngày 25 trước tháng báo cáo, ngày 05 của tháng báo cáo và ngày 15 của tháng báo cáo. CPI được tính cho từng tỉnh, thành phố, thành thị, nông thôn và cả nước.

Công thức tính chỉ số giá tiêu dùng CPI

Để tính CPI, chúng tôi có công thức chung:

Cụ thể, để tính CPI chúng ta thực hiện theo 4 bước sau:

Bước 1: Sửa xe

Tức là cần cố định và tổng hợp lại rổ hàng hoá của người tiêu dùng thông qua việc thống kê số lượng hàng hoá và dịch vụ mà họ sử dụng.

Bước 2: Xác định giá

Sau khi biết các sản phẩm trong rổ, cần xác định giá của các hàng hóa này. Giá cả theo giá thị trường chung tại thời điểm đó.

Bước 3: Tính toán chi phí mua giỏ hàng

Sau khi xác định được giá của từng loại hàng hóa, ta nhân giá với số lượng của từng loại rồi tính ra tổng giá vốn của rổ hàng hóa.

Bước 4: Tính CPI trong nhiều năm.

Công thức: CPIt = (Chi phí để mua rổ của thời kỳ t / Chi phí để mua rổ của thời kỳ gốc) x 100

Ngoài ra, chúng tôi còn có công thức tính lạm phát theo CPI:

Ý nghĩa của CPI là gì?

Chỉ số CPI phản ánh xu hướng tương đối và sự biến động của giá bán lẻ hàng hóa và dịch vụ của các hộ gia đình, do đó nó thể hiện sự thay đổi của chi phí sinh hoạt theo thời gian. Nếu chỉ số CPI tăng thì mức giá bình quân tăng và ngược lại.

CPI cũng là một thước đo của lạm phát. Sự biến động của chỉ số này sẽ gây ra lạm phát hoặc giảm phát. Nếu giá cả tăng cao đến mức không kiểm soát được thì lạm phát sẽ trở thành siêu lạm phát, còn giá cả giảm do tổng cầu giảm sẽ gây ra giảm phát, từ đó dẫn đến suy thoái kinh tế và thất nghiệp. .

Chỉ số giá tiêu dùng CPI đại diện cho sự thay đổi giá cả của nền kinh tế quốc dân cho chính phủ và cung cấp thông tin cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp và người lao động để đưa ra các quyết định kinh tế phù hợp.

Thông qua việc tổng hợp CPI, Chính phủ sẽ có những điều chỉnh về giá để tránh lạm phát. Chỉ số CPI cũng là cơ sở để thực hiện các điều chỉnh về giá cả sinh hoạt và an sinh xã hội như các quyết định tăng lương của Chính phủ.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cũng được sử dụng rộng rãi để giúp các doanh nghiệp ước tính chi phí và ngân sách, trong khi các nhà đầu tư sử dụng thông tin để xác định lợi nhuận cần thiết và đưa ra quyết định. đầu tư.

Chỉ số giá tiêu dùng Việt Nam 2020

Hạn chế của chỉ số CPI là gì?

Mặc dù chỉ số CPI là một trong những chỉ tiêu kinh tế quan trọng và được sử dụng rộng rãi, nhưng nó cũng có những hạn chế nhất định. Như sau:

Chỉ số CPI không thể hiện độ lệch thay thế vì nó sử dụng một rổ hàng hóa cố định. Khi giá của một mặt hàng này tăng nhanh hơn so với mặt hàng khác, người tiêu dùng sẽ có xu hướng chọn những mặt hàng ít đắt tiền hơn thay vì những mặt hàng có giá quá cao. Những gợi ý CPI đã được đánh giá quá cao.

Chỉ số CPI không phản ánh sự xuất hiện của hàng hóa mới bởi vì rổ hàng hóa là cố định, trong khi hàng hóa mới xuất hiện, một loại tiền tệ duy nhất có thể mua được nhiều loại sản phẩm hơn. CPI không đại diện cho sự gia tăng sức mua của tiền tệ, vì vậy nó đánh giá quá cao mức giá cả.

Chỉ số CPI không phản ánh sự thay đổi của chất lượng hàng hoá vì nếu giá cả hàng hoá tăng lên thì chất lượng cũng tăng theo. Nhìn chung, chất lượng hàng hóa và dịch vụ có xu hướng tăng nên chỉ số giá tiêu dùng CPI đã thổi phồng mặt bằng giá cả.

Tác động của CPI đối với nền kinh tế

Giá hàng hóa trong nền kinh tế giảm là một dấu hiệu tốt ở một mức độ nào đó. Tuy nhiên, giảm phát là một hiện tượng xấu đối với nền kinh tế vì nó sẽ dẫn đến giảm mức cầu tiêu dùng. Trong trường hợp đó, người sản xuất phải giảm giá để bán được hàng, nhưng giá của các yếu tố đầu vào không được giảm theo tỷ lệ. Do đó, tỷ suất lợi nhuận của doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến giảm khả năng hoạt động, từ đó dẫn đến thất nghiệp.

Giá cả hàng hóa giảm còn là biểu hiện cụ thể của suy thoái kinh tế. Giá hàng hóa giảm mạnh có thể là tín hiệu ngầm cho thấy một tương lai không mấy tươi sáng nếu không muốn nói là đen tối của nền kinh tế. Điều này sẽ ảnh hưởng lâu dài đến tăng trưởng và phát triển kinh tế của đất nước.

Ngược lại, nếu giá cả tăng lên mức không thể kiểm soát được thì lạm phát sẽ trở thành siêu lạm phát. Ví dụ, năm 2007 và những tháng đầu năm 2008, Tăng CPI cao, ảnh hưởng xấu đến sản xuất và sức cạnh tranh của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến thu nhập và đời sống của đại bộ phận nhân dân. Khi chỉ số CPI tăng cao mà thu nhập thực tế của người lao động không tăng tương xứng thì mức sống của người dân sẽ không được cải thiện như mong đợi. Vì vậy, dù kinh tế tăng trưởng cao nhưng hầu hết người dân không quan tâm vì giá cả liên tục tăng đã ảnh hưởng xấu đến đời sống của người dân, nhất là người nghèo.

Tác động của CPI đối với nền kinh tế

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng cao nhưng chất lượng sản phẩm, hàng hóa còn thấp, không đủ sức cạnh tranh với hàng ngoại cũng gây bất lợi cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ trong thời kỳ đất đai. quốc gia hội nhập toàn cầu.

Sự thay đổi của giá cả hàng hoá và dịch vụ trên thị trường cũng tác động trực tiếp đến thị trường chứng khoán còn non trẻ ở nước ta, đặc biệt là đối với chứng khoán lãi suất cố định. Nếu giá tăng, lợi tức cố định sẽ có giá trị thực thấp hơn, làm giảm lợi tức của chứng khoán.

Lạm phát cũng ảnh hưởng đến tiền lương, phúc lợi và lương hưu vì chúng là các khoản thanh toán cố định. Những người này phải chứng kiến ​​đồng tiền của họ “biến mất” khi sức mua giảm dần theo thời gian.

Chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về nội dung của chỉ số giá tiêu dùng CPI thông qua khái CPI là gì?, ý nghĩa và cách tính CPI cũng như những tác động của nó đối với nền kinh tế. Hi vọng những thông tin mà Luận văn 99 cung cấp đã mang đến cho bạn nguồn thông tin tham khảo hữu ích. Đừng quên chia sẻ kiến ​​thức này đến nhiều người hơn nữa.